توقف شماره‌گذاری وانت نیسان به دلیل مغایرت‌های فنی و ایمنی، به یک بحران جدی برای خریدارانی تبدیل شده است که این خودرو را عمدتاً برای امرار معاش تهیه کرده‌اند. مشتریان می‌گویند با وجود وعده «تحویل فوری» و گذشت موعد تحویل در قرارداد، نه تنها خودرویی تحویل نگرفته‌اند، بلکه به سررسید چک‌ها و اقساط خود نزدیک شده‌اند و هیچ پاسخی شفافی از سوی شرکت دریافت نمی‌کنند.
وانت نیسان، که دهه‌هاست به عنوان یکی از گزینه‌های اصلی باربری در ناوگان حمل‌ونقل شهری و جاده‌ای کشور شناخته می‌شود، اکنون به محل مناقشه میان سازمان استاندارد و شرکت زامیاد تبدیل شده است؛ مناقشه‌ای که قربانیان اصلی آن، خریدارانی هستند که سرمایه خود را برای تهیه این وسیله امرار معاش پرداخته‌اند.
صدای مشتریان، «طلا فروختیم، حالا نزدی موعد چک است»
پیام‌های متعدد دریافتی از سوی مشتریان، حکایت از بلاتکلیفی و فشار مالی سنگین بر آنها دارد. در حالی که شرکت زامیاد با وعده‌هایی مانند «تحویل فوری یک ماهه» اقدام به فروش کرده، اکنون خریداران مدت ها است در صف انتظار پلاک‌گذاری مانده‌اند.
یک خریدار در پیامی می‌گوید: «وانت نیسان تحویل فوری خریداری کردیم، قرار بود یک ماهه باشد، الان دو ماه شده. زنگ می‌زنیم می‌گویند معلوم نیست کی پلاک می‌شود. تکلیف مردم که پول دادند چیست؟ یا آنهایی که اقساطی خریدند و الان نزدیک موعد چکشان است؟»
شهروند دیگری که خودروی خود را به صورت اعتباری خریده، می‌گوید: «از تاریخ ۱۵ شهریور خودرو فاکتور شده اما از پلاک شدن خبری نیست. کسی هم جوابگو نیست.»
شدت این بحران در پیام یک خریدار دیگر به وضوح دیده می‌شود: «من ۱۸ مرداد ماه با تحویل یک ماهه ثبت نام کردم؛ هنوز هیچ خودرویی تحویل ندادند. با صد سختی و طلا فروختن توانستیم مبلغ اولیه را جور کنیم. حالا پلاک نمی‌کنند. ۴۰ روز دیگر هم ۸۰ میلیون چک اول نیسان است. من این ماشین را برای تفریح نخریدم، برای امرار معاش و تامین خرج خانواده‌ام می‌خواستم.»
ریشه مشکل، ترمز استاندارد برای وانت نا ایمن
این سردرگمی مشتریان در حالی رخ می‌دهد که ریشه مشکل، توقف شماره‌گذاری این خودرو از سوی نهادهای نظارتی است. به دستور سازمان استاندارد، شماره‌گذاری وانت نیسان متوقف شده است. دلیل این تصمیم، عدم انطباق این خودرو با استانداردهای لازم ایمنی اعلام شده است.
چرا نیسان زامیاد ناایمن است؟
به گفته نهادهای نظارتی، مشکلات فنی این خودرو جدی و متعدد هستند:
- شاسی یکپارچه: در برخوردهای روبه‌رو، انرژی تصادف مستقیماً به سرنشینان منتقل شده و صدمات جدی ایجاد می‌کند.
- صندلی نیمکتی: صندلی ثابت و نیمکتی خودرو باعث می‌شود راننده هنگام رانندگی تسلط کافی نداشته باشد.
- نقص فنی: ترمزدستی، قدرت ترمزها، چراغ‌ها و نشانگرهای خودرو مطابق با استانداردهای لازم نبوده‌اند.
سازمان استاندارد صراحتاً اعلام کرده است که با این وضعیت، تردد خودرو در ناوگان حمل‌ونقل کشور «بسیار ناایمن» خواهد بود و به همین دلیل شماره‌گذاری آن متوقف شده است.
توافق محدود؛ آیا تولید نیسان آبی به پایان می‌رسد؟
اگرچه شماره‌گذاری از مرداد ماه متوقف شده، اما بر اساس تفاهمنامه‌ای میان وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان ملی استاندارد درسال گذشته، به شرکت زامیاد اجازه داده شد تا سقف ۳۵ هزار دستگاه از این وانت را تولید کند. اکنون از این تعداد، تنها مجوز تولید ۵ هزار دستگاه دیگر باقی مانده است. مطابق این تفاهمنامه، تولید بیش از این تعداد (چه ۵ هزار دستگاه باقی‌مانده و چه سایر تولیدات زامیاد) فقط به شرط رعایت کامل «استانداردهای ۸۵ گانه خودرو» و دریافت گواهینامه‌های تایید نوع (TA) و تاییدیه انطباق (COP) مقدور خواهد بود؛ سازمان استاندارد تاکید کرده است که این توافق «به هیچ وجه تمدید یا بر شمار آن افزوده نخواهد شد.»
خریداران، قربانیان فروش بدون پلاک؟
این گزارش نشان‌دهنده یک خلاء مسئولیت‌پذیری جدی است. در حالی که سازمان استاندارد از ابتدای مرداد ماه به دلیل مخاطرات ایمنی، پلاک‌گذاری را متوقف کرده، این سوال اساسی مطرح می‌شود که چرا شرکت زامیاد در ماه‌های مرداد و شهریور، همچنان با وعده «تحویل فوری» اقدام به ثبت‌نام و فروش خودروهایی کرده است که می‌دانسته امکان شماره‌گذاری ندارند؟
مشتریان، که بسیاری از آنها با فروش دارایی‌های حداقلی مانند طلا و با اتکا به وعده تحویل یک ماهه برای تامین معیشت خود برنامه‌ریزی کرده بودند، اکنون در برزخ انتظار خودرو، فشار پرداخت اقساط و عدم پاسخگویی شرکت گرفتار شده‌اند. در این میان، مشخص نیست کدام نهاد مسئولیت زیان و سرگردانی این خریداران را بر عهده خواهد گرفت.