ایرانخودرو که در حال حاضر حدود ۶۰ درصد تولید کشور را در اختیار دارد، اعلام کرده بهزودی از خودروی انووی که از قوای محرکه هیبریدی برخوردار است رونمایی کرده و تولید آن آغاز خواهد شد و اقدامات زیربنایی جهت کاهش مصرف سوخت سایر خودروها نیز در دست اجرا است. اکنون که کشور با چالشهای عمیقی مانند ناترازی انرژی، آلودگی هوای کلان شهرها، فرسودگی شدید ناوگان حملونقل کشور و افزایش قیمت بنزین روبهرو است. کارشناسان صنعت خودرو و انرژی در کشور، استفاده از فناوری هیبریدی را نه تنها بعنوان یکی از پیشرفتهترین تکنولوژی های کاهش مصرف سوخت و آلایندگی، بلکه عملیترین راهحل در شرایط فعلی کشور میدانند. (ناترازی همزمان بنزین، برق و سایر حامل های انرژی و نیز نبود زیرساختهای گسترده شارژ در سطح کشور جهت توسعه خودروهای تمام الکتریکی).
برتری تکنولوژیکی هیبرید در چیست؟
فناوری خودروهای فول هیبریدی، که ترکیبی از موتور احتراق داخلی (بنزین) و موتور الکتریکی است بدون نیاز به شارژ از منبع خارجی و با مصرف سوخت بسیار کمتر از مدلهای مشابه بنزینی، قادر است با یک باک بنزین مسافتی در حدود هزار کیلومتر پیمایش داشته باشد مدلهایی از هیبرید که شرکت ایرانخودرو با سرمایه گذاری گسترده جهت توسعه زیر ساختهای تکنولوژیکی مورد نیاز (موتور، گیربکس، پک باتری و . . . .) در نظر دارد در ماههای آتی با تولید انبوه به بازار کشور عرضه کند.
خودروهای فول هیبرید، مصرف سوخت را تا حدود ۴۰ درصدکاهش میدهد. بهخصوص در پیمایشهای شهری از پتانسیل کاهش مصرف سوخت بیشتری نیز برخوردار هستند. همچنین به دلیل ارائه گشتاور لحظهای بیشتر، عملکرد رانندگی را ارتقا میبخشد.
ایرانخودرو با سرمایه گذاری گسترده اقدام به بومیسازی این فناوری کرده و با حمایتهای دولت میتواند بستر تامین قطعات کلیدی مرتبط با این فناوری برای سایر خودروسازان کشور را فراهم کند. این گام، کشور را از وابستگی کامل به واردات رها میسازد و هزاران شغل مستقیم و غیرمستقیم ایجاد خواهد کرد.
خودروی هیبرید همان برقی است؟
یکی از سوتفاهمهای رایج، برابری خودروهای هیبریدی و برقی است. خودروهای تمام برقی، فاقد موتور بنزینی هستند و کاملاً به باتری وابستهاند. برد آنها در شرایط اقلیمی ایران عموماً حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ کیلومتر است، اما نیاز به زیرساخت شارژ دارند.
از منظر زیستمحیطی، خودروهای تمام برقی ظاهراً آلایندگی صفر دارند، اما این ادعا گمراهکننده است. تولید برق برای شارژ باتریها عمدتاً از نیروگاههای حرارتی با راندمان عملکردی نسبتاً پایین و آلایندگی بالا (بهویژه در فصول سرد سال بهدلیل استفاده از سوخت مازوت) تأمین میشود.
در کشور، ناترازی برق این مشکل را تشدید میکند. واردات خودروهای برقی که توسط برخی تشویق و پیشنهاد شده، یک اشتباه استراتژیک است. کمبود ایستگاههای شارژ، قطعیهای مکرر برق و هزینه بالای تعویض باتری، خودروهای برقی را به گزینهای لوکس و دارای مطلوبیت پایین در بین مشتریان ایرانی تبدیل کرده است. خودروهای هیبریدی با توجه به عدم نیاز به زیرساخت شارژ، محدودیت های خودروهای برقی را ندارند.
ضمن اینکه امکان استفاده از قوای محرکه بنزینی تنفس طبیعی، حساسیت این خودروها را به کیفیت بنزین مصرفی کاهش داده و الزام به استفاده از مکمل های سوخت یا بنزین سوپر را به حداقل می رساند.
محرک اقتصادی برای پذیرش هیبرید چیست؟
از دیدگاه مصرف کننده ایرانی در حال حاضر بدلیل قیمت پایین بنزین، استفاده از خودروهای هیبریدی کماکان از مطلوبیت بالایی برخوردار نمی باشد ولی پیش بینی می شود با افزایش گام به گام قیمت بنزین در ماههای آتی و نیز تخصیص معافیت های مالیاتی برای خریداران خودروهای هیبریدی تولید داخل، تقاضا برای این نوع از خودروها در سالهای آتی بشدت افزایش یابد.
دولت، ناگزیر به افزایش گامبهگام قیمت بنزین است در ماههای آتی، ناترازی ۱۰ تا ۲۰ میلیون لیتری روزانه را مدیریت و از واردات گسترده بنزین جلوگیری کند.
هیچ تکنولوژی در کوتاهمدت این شکاف را پر نمیکند اما هیبرید، با مصرف ترکیبی، بهترین پل گذار است. مدلسازیهای اقتصادی نشان میدهد که اگر ۲۰ درصد ناوگان خودرو کشور طی سالهای آتی هیبریدی شود، واردات بنزین ۳۰ درصد کاهش مییابد.
برای تشویق مردم برای خرید خودروی هیبرید، دولت میتواند معافیتهای مالیاتی مثل حذف مالیات بر ارزش افزوده، مالیات شمارهگذاری، عوارض سالیانه، هزینه طرح ترافیک را برای خودروهای هیبریدی تولید داخل، برای یک دوره ۷ تا ۱۰ ساله اعمال کند سیاستی مشابه اکثر کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه که به توسعه فرهنگ استفاده از خودروهای هیبریدی و برقی منجر گردید.
ایران با بحران عمیق ناترازی سوخت روبهرو است:
حدود ۲۵ میلیون خودروی سواری و وانت بنزینی و ۱۰ میلیون موتورسیکلت بخش مصرف بخش عمده بنزین عرضه شده را بهخود اختصاص دادهاند اما باید در نظر داشت ۸ تا ۱۰ میلیون خودرو سواری و وانت فرسوده در کنار حدود ۴ میلیون موتور سیکلت فرسوده، روزانه به تنهایی حدود ۷۰ درصد بنزین عرضه شده را میبلعند و سهم عمده آلودگی هوا را دارد. موتورسیکلتهای فرسوده به تنهایی بیشتر از خودروها در تولید آلودگی هوا نقش دارند.
برای کاهش ناترازی بنزین در کشور، اسقاط سالانه حداقل ۸۰۰ هزار تا یک میلیون دستگاه خودرو سواری و وانت فرسوده ضروری است.
یک خودروی فرسوده با مصرف ۱۲ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر پیمایش، با هیبرید ۵ لیتری جایگزین شود و نتیجه آن کاهش ۶۰ درصدی مصرف سوخت و انتشار دی اکسید کربن میشود.
چرا هیبرید برنده است؟
عملکرد هیبریدها فراتر از صرفهجویی است. شتاب گشتاوری بالاتری دارند و در جادههای شیبدار بویژه در شروع حرکت، از عملکرد مناسب تری در مقایسه با خودروهای بنزینی مشابه برخوردار هستند.
جهان نیز به سمت هیبرید در حرکت است. تولید هیبرید ایرانخودرو پاسخی واقعبینانه به بحرانهای چندلایه اقتصادی، زیستمحیطی و تکنولوژیکی است.