رشد قیمت خودرو شرایطی را فراهم کرده تا بازهم بحث قدیمی آنالیز قیمت خودرو مطرخ شود. چندی پیش یکی از کارشناسان قیمت تمام شده پراید را تنها 3 میلیون و 700 هزار تومان برآورد کرده بود. گفته های او با واکنش جدی سایپا مواجه شد و حتی این خودروسازی اعلام کرد از نویسنده مطلب شکایت رسمی می کند. در حال حاضر تنها « آنالیزی که از قیمت خودرو وجود دارد به آمارهایی مربوط است که از سوی خودروسازان ارائه می شود. براین اساس قیمت خودروها حداقل در سال 92 به صورت مشخصی تابعی از واردات بوده است. به همین جهت خودروسازان ادعا می کنند با توجه به افزایش هزینه های واردات چاره ای به غیر از افزایش قیمت ها ندارند.
آنالیز قیمتی نشان می دهد برای تولید خودروی تیبا با فرمان هیدرولیک و بدون کیسه هوا به طور متوسط 240 هزار تومان صرف مواد پلیمری، 124 هزار تومان هزینه مواد فولادی، 200 هزار تومان هزینه لاستیک، 130 هزار تومان هزینه مس، 140 هزار تومان هزینه آلومینیوم، 170 هزار تومان هزینه چدن و 2 میلیون و 200 هزار تومان هزینه قطعات می شود. در این نالیز قیمتی 16 درصد هزینه کل تولید خودرو برای قطعه سازان صرف می شود. نجفی منش در این مورد هم می گوید:« قطعه سازان هزینه تمام شده را براساس آنالیز دقیق پرداخت می کنند. یعنی برای ساخت یک قطعه به انواع واردات وهزینه های جانبی نیاز است. در نتیجه خیلی عجیب نیست که قیمت ها افزایش پیدا کند.» در صورتی که هزینه های عوراض به جمع نهایی قیمت خودرو افزوده نشود و همچنین سود خودروسازان نیز در این مرحله مورد محاسبه قرار نگیرد، قیمت این خودرو به 5 میلیون و 500 هزار تومان ( براساس آنالیز سال 92) می رسد. براین اساس قیمت واقعی تولید تیبا تنها معادل 26 درصد قیمت عرضه این نوع خودرو است. به گفته خودروسازان در مرحله بعدی قیمت گذاری هزینه های جانبی مانند عوارض به قیمت ها افزوده می شود که در نهایت بهای خودرو را تا سقف 21 میلیون تومان افزایش می دهد. براین اساس به قیمت تمام شده خودرو 30 درصد برای هزینه های ارزی و 35 درصد هم برای توزیع و فروش افزوده می شود. ادعای خودروسازان نشان می دهد که آنها برروی هر خودروی تولیدی تنها 2.5 درصد سود محاسبه می کنند. در صورتی که این محاسبات مورد تایید قرار گیرد، هزینه تمام شده خودرو در کارخانه به عدد 21 میلیون و 500 هزار تومان می رسد. در این محاسبات 10 درصد قیمت خودرو به هزینه مالیات، عوارض، شماره گذاری، پست و بیمه مربوط است. در مورد عوارضی که خودروسازان پرداخت می کنند، شایعات بسیاری وجود دارد که طی تمامی سال های گذشته توضیحی در مورد آنها ارائه نشده است.
خودروسازان برای تولید محصول خود به این شیوه از ارز مبادله ای استفاده می کنند. در صورتی که آنها ارز مورد نیازشان را از بازار آزاد تامین کنند به طور متوسط 5 میلیون تومان به قیمت خودرو افزوده می شود. برخی نمایندگان مجلس و حتی اعضای کمیته تحقیق و تفحص از خودروسازان اعتقاد دارند که ایران خودرو و سایپا طی سال های گذشته از دولت ارز مبادله ای گرفته اند ولی بهای تمام شده خودرو را براساس ارز بازار آزاد محاسبه کرده اند. در این صورت میزان سود خودروسازان از 2.5 درصد تا 6 درصد افزایش می یابد.
بررسی آنالیز قیمتی پراید که مربوط به سال 92 است، نیز نشان می دهد که خودروسازان برای تولید انواع خودروها همین قواعد را رعایت می کنند. قیمت متوسط پراید در بازار بین 18 تا 20 میلیون تومان در نوسان است. کارخانه اعلام کرده است که 11 میلیون تومان از قیمت تمام شده پراید مربوط به هزینه تمام شده مواد اولیه است.
270 هزار تومان مواد پلیمری، یک میلیون و 200 هزار تومان ورق و انوع فولاد، 260 هزار تومان لاستیک، 110 هزار تومان مس، 180 هزار تومان آلومینیوم، 140 هزار تومان چدن و حدود 3 میلیون و 300 هزار تومان سایر مواد اولیه به کار رفته در تولید این خودرو به اضافه هزینه‌های تولید شرکتهای قطعه‌ساز و همچنین حدود 1600 دلار ارزبری برای واردات قطعات خاص هزینه تمام شده پراید را تشکیل می دهد.
در صورتی که عوارض بعدی به قیمت پراید افزوده نشود، بهای تمام شده این محصول به 11 میلیون تومان می رسد. همچنین با احتساب هزینه‌های تولید و مونتاژ در شرکت خودروساز، هزینه‌های فروش و خدمات پس از فروش، هزینه‌های مالی، مالیات، عوارض، هزینه‌های شماره‌گذاری و هزینه‌های پست و بیمه در نهایت قیمت تمام شده تولید یک دستگاه پراید به حدود 19 میلیون و هفتصد هزار تومان می رسد. همین نوع خودرو هم در بازار به بهای بالاتر از 21 میلیون و 500 هزار تومان به فروش می رسد.
بخش مهمی از قیمت خودرو مربوط به هزینه های پرداختی از سوی خودروسازان برای عوارض های مختلف است.
منبع: خبرآنلاین